Neapol - miasto kontrastów
Pamięta antyczne czasy, a jego starówka wpisana jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Słynie z doskonałej kuchni i... chaosu. Pokochasz je za niezwykłą atmosferę i bliskość historii
Neapol to miasto antyczne, liczące 2 700 lat, założone przez Greków. Jest stolicą regionu Kampania, który zamieszkuje 1 mln 200 tys. ludzi, a wraz z peryferiami ok. 3 mln ludzi. Pod względem znaczenia historycznego jest uważane za stolicę południa Włoch.
Początki tego słynnego miasta sięgają zamierzchłych czasów, prawdopodobnie VII w.p.n.e. Antyczni pisarze przekazali nam romantyczne legendy, w centrum których są zawsze mityczne syreny: Partenope, Ligeia Leucosia, które oczarowały swym śpiewem Odyseusza przepływającego blisko wybrzeża Kampanii. Syreny w świecie antycznym nie były przedstawiane jako kobiety-ryby, ponieważ ta wersja pochodzi ze średniowiecza. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego nastąpił najazd Barbarzyńców z Europy Północnej i oni wprowadzili wygląd syreny jako kobiety-ryby.
Na amforach greckich, tutaj w ,,Wielkiej Grecji”, syreny są przedstawione tak, jak Homer je opisuje w Odysei – jako ptaki o twarzy kobiecej. To ptak śpiewa a nie ryba. Ryba nie wydaje głosu.
A wracając do mitycznego przekazu syreny chciały oczarować swym śpiewem Odyseusza, ale im się nie udało i z rozpaczy rzuciły się do morza. Według jednej wersji przemieniły się w skały, znajdujące się naprzeciwko Positano – le Sirenuse. Według drugiej, ciała dwóch syren popłynęły w różnych kierunkach, a ciało Partenope przypłynęło z prądem do wysepki Megaride i dlatego Grecy nazwali pierwsze miasto jej imieniem – Partenope.
Od Partenope do Zjednoczonych Włoch, czyli kilka ważnych dat
W V w. p.n.e. Grecy zmienili nazwę miasta na Neapolis – czyli Nowe Miasto, aby odróżnić je od poprzedniego. Było ono wytyczone według ustalonego planu urbanistycznego, z trzema decumani podłużnymi, przecinającymi się pod kątem prostym z cardini.
W IV w. p.n.e. Rzymianie rozpoczęli podbój Kampanii i zdobyli Neapol. Stał się on jednym z głównych ośrodków antycznego Rzymu.
W VI w. n.e. Neapol znalazł się w rękach Bizancjum i coraz bardziej utwierdzała się tutaj religia chrześcijańska, która już od samego początku swojego rozpowszechniania trafiła na dobry grunt. Legenda głosi, że apostoł Piotr osobiście zatrzymał się w mieście podczas swojej wędrówki do Rzymu oraz że wyświęcił pierwszego biskupa św. Aspreno. Później wielu neapolitańczyków ofiarowało swoje życie dla tej wiary, którą potajemnie praktykowali w katakumbach. Chrześcijaństwo mogło się swobodnie rozwijać, w mieście powstały pierwsze klasztory, kościoły.
W 581 i 592 r. Neapol był oblegany przez Longobardów.
Od 763 r. do 1139 r. trwało księstwo niezależne i miało pod swoją kompetencją sądową Ischię, Procidę, Pozzuoli, Baię, Miseno, Castellammare, Sorrento i Amalfi. To był jeden z najszczęśliwszych okresów w historii neapolitańskiej: miasto przyjęło poczucie własnej świadomości i jedności. Klasztory i duchowieństwo otwierały drzwi ich kultury dla narodu, książęta wzbogacali miasto w kościoły i pałace. Nie brakowało jednak niebezpieczeństw i podstępów zarówno ze strony longobardów, jak i saracenów, którzy dręczyli wybrzeże ciągłymi najazdami.
W 1139 r. Neapol podbili Normanowie i był on przyłączony przez Rogera II do Królestwa Sycylii.
Od 1226 r. Neapol stał się stolicą Królestwa Sycylii i rozpoczęło się panowanie Andegawenów.
W XIV-XV w. Neapol był jednym z głównych ośrodków włoskiego renesansu, wywierającym wpływ na Hiszpanię.
W 1442 r. Neapol zdobył król Aragonii Alfons V – panowanie Aragonii.
1500-1504 r. – rządy francuskie – wicekrólowie; władca zwierzchni: Ludwik XII, król Francji.
W 1504 r. Neapol, Sycylia i Sardynia zostały pochłonięte przez Hiszpanię. Rozpoczął się długi okres panowania wicekrólów hiszpańskich.
Władca zwierzchni : 1504-1516 Ferdynand III (Ferdynand II Aragoński).
Władca zwierzchni: 1516-1554 Karol IV (Karol V Habsburg).
Wicekról Pedro Alvarez de Toledo, markiz Villafranca del Bierzo (1532-1553).
Władca zwierzchni: 1554-1598 Filip II Habsburg.
Władca zwierzchni : 1598-1621 Filip II, także Filip II Habsburg, król Hiszpanii.
Władca zwierzchni: 1621-1665 Filip III (Filip III Habsburg, król Hiszpanii).
Władca zwierzchni: 1665-1700 Karol V- król Neapolu (Karol II Habsburg, król Hiszpanii).
Władca zwierzchni: 1700-1713 Philip IV – (Filip Burbon, król Hiszpanii).
Rządy austriackie 1714-1734 – władca zwierzchni: Karol VI – cesarz Karol VI Habsburg.
W 1720 r. nastąpiła zamiana Sardynii na Sycylię z Sardynią.
Od 1734 r. Neapol znajdował się pod panowaniem hiszpańskich Burbonów.
W 1799 r. Napoleon I zdobył Neapol i utworzył Republikę Partenopejską, która upadła w lipcu tego samego roku. W 1806 r. powstało zależne od Francji Królestwo Neapolu pod rządami Bonapartych.
1815 r. Powstanie Królestwa Obojga Sycylii pod rządami Burbonów hiszpańskich.
XIX w. Neapol był ośrodkiem ruchów rewolucyjnych – powstania w latach 1820-21, 1848-49.
W 1860 r. Neapol poddał się Giuseppe Garibaldiemu i wszedł w skład Zjednoczonych Włoch.
II wojna światowa – Neapol doznał poważnych zniszczeń. Okupujące go wojska niemieckie zostały wyparte w wyniku powstania antyfaszystowskiego nazywanego ,,Cztery dni Neapolu” (27-30 wrzesień 1943 r.)
W 1995 r. Neapol znalazł się na liście UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty – Lista Światowego Dziedzictwa)
Fot. Monika i Robert Wiśniewscy